Malatya söz konusu olduğu
Malatya’da 5 – 10 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecek 4. Uluslar arası kitap fuarına, Malatya’mızın mümtaz şahsiyetlerinden ve malatyasanalhaber.com internet haber sitemizin yazarlarından da olan özel bir isim katılıyor kaleme almış olduğu özel bir eserle. Şevket Başıbüyük’ten bahsediyoruz.
Yukarıda kapağını gördüğünüz kitap, Malatya’lı bir yazarın, bir gazetecinin titiz kaleminden çıkmış son derece ayrıntılı, okunaklı ve leziz bir şehir kitabı.
4. Uluslararası kitap fuarına da katılacak olan Şevket Başıbüyük’ün Beyan Yayınları standında okuyucularla buluşacak olan esere “özel” diyoruz, çünkü “SAADET ŞEHRİ MALATYA” adını koyduğu bu eserin konusu Malatya.
Şevket Başıbüyük, çorak bir alanı, Niyazî Mısrî’nin ifadesiyle “Malatya’nın mutedil âb u havâsı”ndan beslenmiş işlek kalemiyle bereketlendirmiş.
Malatya’yı, tarihiyle, kültürüyle, folklorüyle, oyunlarıyla, cadde ve sokaklarıyla, ab-ı hayat sularıyla, ünlüleriyle, kayısısıyla, hatta delileriyle kısacası her yönüyle ele alan bir eser. Malatya’yı sadece değerleriyle tanıtmayan, aynı zamanda Malatya’nın değişen çehresini gözler önüne seren ve okuyucuya eski Malatya ile Yeni Malatya’yı karşılaştırma imkânı sunan çok yönlü bir eser.
Ahmed Hamdi Tanpınar’ın Beş Şehir’inden itibaren şehir kitaplığımız ağır ve dikkatli adımlarla ilerliyordu.
Fakat şehirlerimize ilişkin çok az kitabımız vardı.
Şimdi, Türkiye’nin bir bakıma toplumsal özetini ve ortalamasını yansıtan bu güzelim şehrin adının kaynağını, yerleşim tarihini, delilerini, şairlerini-yazarlarını, camilerini, kalelerini, türbelerini, hanlarını hamamlarını, deyim ve atasözlerini, mutfağını, müziğini, özetle şehri oluşturan bütün unsurları ile Başıbüyük’ün dikkati, üslubu ve gönlünden öğrenebiliyoruz.
Eseri hakkında şöyle konuşuyor Malatyalı yazar Şevket Başıbüyük:
“Bu eserde; şehrin tarihini, kültürünü, meşhur kayısısını, kayısı- dan daha meşhur hak bildiğini söylemekten çekinmeyen insanlarını, folklorunu, dil ve lehçesini, örf ve âdetlerini, gelenek ve göreneklerini, şehre anlam katan insanlarının hayat hikâyelerini, efsanelerini, türkülerini, sanatçılarını, hanlarını, hamamlarını, camilerini, kiliselerini, sularını, pınarlarını, heykellerini, hatta bu şehirle bütünleşmiş delilerini bile yazmaya çalıştım…”
Şehirlerin oluşumu, tarihi ve zenginlikleri kadar, hikâyelerinin anlatılması/yazılması da son derece değerlidir ve gereklidir.
Başıbüyük, Malatya’nın öyküsünü anlatırken hiçbir ayrıntıyı ihmal etmemiş, hemen bütün yönlerini, niteliklerini, özelliklerini not etmiş, akıcı anlatımıyla adeta ölümsüzleştirmiş.
Seyyid battal Gâzi’den Sadreddin Konevî’ye, İbn Arabî’den Said Çekmegil’e, Malatya’nı onurlandırmış olan bütün âlim ve arifler kitapta yerini bulmuş.
Hamido da bu anlatının içinde, Şorrikli Yaşar da...
Peki neydi yazarı Malatya’yı yazmaya götüren sebep. Bu konuda yazara kulak verelim en iyisi. Şöyle diyor:
“Her şehrin kendince bir güzelliği ve efsunlu hali vardır, bilirsiniz. Her şehrin bir geçmişi, yaşanmışlığı, hafızası, tarihi ve folklorik yapısı vardır, amenna. Öyle ise her şehir yazılmayı dünden hak etmiştir. Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim, Mekke’den bahsederken, “Ümmü’l- Kurâ /Şehirlerin Anası” der: “Böylece biz sana Arapça bir Kur’ân indirdik ki, şehirlerin anası/Ümmü’l Kurâ’yı (Mekke) halkını ve etrafındakileri uyarasın ve hakkında hiç şüphe olmayan kıyamet gününün dehşetinden onları korkutasın. Bir grup cennettedir, bir grup da cehennemdedir. (Şura:7)
Elbette ki Mekke özeldir. Allah söylediği için özeldir. Lakin başka özel şehirler de vardır. Bu şehirler, insanlık tarihinin birikimidir, birisi olmasa insanlık tarihinin bir kısmı eksik kalır. Medine, Kudüs, İstanbul, Şam, Kum, Bağdat, Kahire, Semerkant, Halep, Konya, Diyarbakır, Urfa…. gibi Çünkü bu şehirler, tarihe tanıklık etmişler, içindekileriyle pek çok sevinci birlikte yaşamış, pek çok acıyı birlikte tatmışlardır, her birinin ayrı bir yeri vardır. Malatya da en az yukarıda isimlerini andığım şehirler kadar efsunlu ve özeldir. Aslında bu şehri/Malatya’yı efsunlu kılan burada yaşayan insanlardır. Eskiler buna; “Şerefü’l-mekân, bil mekin” derlerdi. Yani, bir yerin şerefi, orada yaşayanlarla kaimdir. Aslında şehir kültürü geleneği Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Beş Şehir” kitabı ile başlamıştır. Aradan uzun yıllar sonra Ahmet Turan Alkan, buna Sivas’ı anlatan “Altıncı Şehir” kitabı ile katkıda bulunmuş, daha sonra Özkan Yalçın “Yedinci Şehir” olarak Amasya’yı anlatan kitabı ile bu seriyi devam ettirmiştir. Ben de, “Sekizinci Şehir” olarak Malatya’yı yazmak istedim. Lakin sonradan öğrendim ki “Sekizinci Şehir” de yazılmış. Kendi kendime; “Olabilir” dedim, “Geç kalmış olabilirim, lakin ’Dokuzuncu Şehir olarak Malatya’yı yazmalıyım’ dedim ve araştırınca, “Dokuzuncu Şehir” in de yazıldığı, en azından bu isimle bir şeylerin yazıldığını öğrendim.
Olsun, yazanlar iyi etmiş, kalemlerine sağlık... Sözün özü; inşallah bana “Onuncu Şehir/Malatya’yı yazmak nasip olur” dedim ve kolları sıvadım. Sonra, “Onuncu Şehir”in de bir başkası tarafından başka bir şehirle ilgili yazılmış olabilme ihtimalini düşündüm ve Malatya üzerine yaptığım bu çalışmaya şehir edebiyatının devamı niteliği taşıyan numaralı bir isim vermekten vazgeçtim.”
Şevket Başıbüyük; “bu eserin muhatabı bir kesim veya bir grup” değil diyor. Kitaba ana hatlarıyla göz gezdirdiğinde ne demek istediğini daha iyi anlıyor insan. Malatya’yı sadece bir veya birkaç yönüyle değil her yönüyle anlatan bir kitap çünkü. Bu konuda yazarın kendisi de şunu ifade ediyor: “Bu kitabı, araştırmacılar, öğrenciler ve şehir edebiyatı sevenleri için yazdım.”
Yani kitapta, tarih var, kültür var, edebiyat var, var da var. Göğsünü gere gere ben Malatyalıyım diyen her Malatyalının baş ucunda bulunması gereken bir kitap.
Büyük bir uğraşı sonucu ortaya çıkan “SAADET ŞEHRİ MALATYA” isimli kitabını 5-10 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşecek 4. Uluslar arası kitap fuarında Beyan Yayınları standında okuyucularla buluşturmaya hazırlanan Malatyalı yazar Şevket Başıbüyük’ün Malatyalılara bir de mesajı var:
“Yıllardır üzerinden çalıştığım ve nihayet yayınlaması nasip olan bu eserin imza günü 05-10 Mayıs 2015 tarihlerinde Malatya 4. Anadolu Kitap Fuarı’nda Beyan Yayınları standında gerçekleştirilecektir. Tüm kitap sevenleri imzaya bekliyorum.”