Uzun soluklu bir tatilin ardından şahit olduklarımı yazmak ve şikayetçi olduğum bazı konuları sizlerle paylaşmak istedim.
Konu tabi ki kanunlarca halkın ücretsiz kullanımına bırakılan sahillerimizin özel işletmeler tarafından ele geçirilmesi, deniz kenarına kurulu otellerin ve restaurantların kıyıları adeta özel mülkleri haline getirmesi, buraları çevirip dışarıdan insanların girmesine engel olmaları, sahillere koydukları gölgelik ve şezlonglardan fahiş kira ücretleri talep etmeleri, kıyıları özel alanı gibi kullanıp hizmet bedeli altında fahiş fiyatlar almaları vb..
Kıyı kanununda denize 50 mt den yakın yerler herkesin kullanımına açıktır deniliyor. 5. Maddede “Kıyılar ve doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan araziler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır. Kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir. Kıyı, herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz.” denilmektedir.
Yasalar çok açık olmasına rağmen uygulamada bazı işletmeler devletin koymuş olduğu yasaklar varken yüksek miktarlı cezaları ödeme riskine bile katlanıp sahilleri ve deniz kenarlarını işgal etmektedir. Dolayısıyla elinde havlusu ya da sandalyesiyle gelen ve fahiş ücretler ödemeden denizden yararlanmak isteyen insanlara bu işletmeler tarafından yasak konulmaktadır.. Durum öylesine bir hal almış ki yazlığımızın önündeki denize girmek için ücret almaya çalışan değnekçiler türemiş durumda.
Plajları ücretlendirebilmek ancak ve ancak o plaj Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devrolmuşsa ve bakanlık o plajı milli park, site, müze veya ören yeri ilan etmişse mümkün olur. Örneğin Olympos'ta ya Müze Kart kullanmak ya da bakanlığa bağlı olduğu için ören yeri ücreti vermek lazım. Burada alınan ücret hukuka uygundur çünkü bakanlık burada bir ören yerini ücretlendiriyor
Ülkemizin en güzel sahillerini, plajlarını ve manzarası en güzel yerlerini deyimi yerindeyse kapan işletmeler pek tabi ki bu yerleri ücretsiz olarak bizlerle paylaşmamaktadır. Zannımca bu işletmeler uzunca yıllardır çözüm bulunamayan ve pandeminin de etkisiyle bu sene uçuşa geçen turizmin en büyük sorunlarından bir tanesiydi.
Vatandaşlarımızın her şeyden önce kendilerine yasalarla tanınan haklarını bilmeleri ve sahillerin, plajların bizlere herhangi bir hizmetten faydalanılmadığı sürece ücretsiz olduğunu bilmeleri gerekmektedir. Kendilerinden haksız yere istenen ücretleri ödememeleri, eğer ödedilerse de o yer tüketici hakem heyetlerinden bu ödenen ücretlerin iadesinin sağlanabileceğini bilmeleri gerekmektedir. Buna e-devlet üzerinden de başvurulabilir."
Sahil kenarlarında kurulmuş büyük işletmelere karşı en az 4-5 kişi olarak toplu şekilde hareket edilmesi etkili olacaktır. Bu hususta tutulacak herhangi bir tutanak yahut kolluk görevlilerince alınacak ifade halinde işletmelerin sahipleri ya da çalışanları hakkında işlemler başlatılabileceği için işletmeler bundan kaçınmaktadır.
Belediyeler ise bizlerin ihbarları üzerine harekete geçebileceği gibi resen de harekete geçebilir yani plaj hakkında ihbar olmasa dahi geçebilir ve o plaja bakıp yasaya uygun olmayan standartları belirleyip müdahale edebilir.
Tüketicinin ilk başvuracağı yer belediyedir. Eğer belediye çekimser kalırsa, başvuracağı yer mülki amir. İlçede ise kaymakamlık, ilde ise valilik. ondan sonra bakanlıklara başvurabilir. Çevre ve Şehircilik ile Kültür ve Turizm bakanlıklarına yazılı başvurabilir. CİMER'e (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) başvurabilir. Kimliği gizli kalsın istiyorsa bu başvuruyu kimliğini gizleyerek de yapabilir. Bu arada girmeye çalışırken örneğin bir tartaklama gibi bir olay yaşadıysa kolluk kuvvetlerine de başvurmalı."
Unutmayalım vatandaşlar olarak biz kendi haklarımızı bilmez ve savunmazsak başkaları hakkımızı kullanmaya kota koyabilir.
Ülkemiz sadece karadan ibaret olmadığı gibi dört tarafı denizlerle çevrili bir cennettir. Her bir karışında her bir vatandaşımızın hakkı bulunmaktadır.
Sadece zengin turistlerin kullanımına açık sahiller istemiyoruz.